Chứng khoán có lãi suất cố định (CKLSCĐ) là gì? (What is a fxed- interest security?)
Theo thuật ngữ, CKLSCĐ đi kèm với một mức lãi suất được ấn định trước, thường là với một cam kết hoàn trả trong một khoảng thời gian xác định, hoặc vào một ngày cụ thể nào đó, tại một mức giá đã định trước – thường là mệnh giá (giá trị danh nghĩa). (As the term implies, a fxed- interest security provides a pre-determined rate of interest with, usually, the guarantee of repayment, within a stated period, or on a specifc date, at a predetermined price – normally par (face) value). Do vậy, có thể tính được lợi nhuận – hoặc lợi tức – chính xác mà CKLSCĐ đem lại trong tương lai. (Thus, it is possible to calculate the exact return – or yeild- in prospect). Ngoài cổ phiếu ưu đãi, mọi CKLSCĐ đều là những khoản vay mà người sở hữu chính là chủ nợ của tổ chức phát hành, cho dù tổ chức phát hành là Chính phủ hay công ty trách nhiệm hữu hạn. (With the exception of preference shares, all fxed- interest securities are loans and as such the holder is a creditor of the issuing body, be it the Government or a limited company).
Điều gì ảnh hưởng đến giá của CKLSCĐ? (What influences the price of a fxed- interest security?)
Khi được phát hành, CKLSCĐ thường có mức lãi suất vừa phản ánh lãi suất thị trường tại thời điểm đó vừa thể hiện tình trạng của tổ chức phát hành. (When issued, a fxed- interest security will generally offer a rate of interest, which reflects both the market rates prevailing at that time and the status of the issuing body). Do đó, giá của CKLSCĐ sẽ được quyết định bởi những biến động bên ngoài của lãi suất, thời gian hoàn trả còn lại và trong nhiều trường hợp được quyết định bởi bất kỳ sự thay đổi nào về tình trạng của tổ chức phát hành. (Thereafter, the price will be deremined by outside movements in interest rates, the proximity of the repayment date and, occationally, by any change in the status of the issuer). Do vậy, quy luật chung là, nếu lãi suất cho thấy xu hướng giảm, thì giá thị trường của CKLSCĐ sẽ tăng để điều chỉnh mức lợi tức cho phù hợp và ngược lại. (So, as a general rule, if interest rates show a falling trend, the market prices of fxed- interest securities will rise to adjust the yeild levels accordingly, and vice versa).
Khi nào thì đầu tư vào CKLSCĐ? (The case for investment in fxed-interest securities?)
Sự hấp dẫn lớn của CKLSCĐ nằm ở tính an toàn tương đối cả về mặt lợi nhuận lẫn bảo toàn vốn mà CKLSCĐ mang lại khi so sánh với các khoản đầu tư cổ phiếu thông thường trong khi đầu tư cổ phiếu thường không có bảo đảm gì cả. (The principal attraction of fxed- interest securities lies in the relatvie safety, interms of both income and capital,which they provide, when compared with equity investments, where there are no guarantees). Việc lựa chọn các cổ phiếu riêng lẻ để đầu tư phụ thuộc vào hoàn cảnh của nhà đầu tư và tùy vào việc trong hoàn cảnh đó mục tiêu của nhà đầu tư là nhận ngay lợi nhuận cao, gia tăng vốn hay là hài hòa giữa hai mục tiêu đó. (The choice of individual stocks will depend on the investor’s circumstances and whether, within these, the objective is a high immediate income, capital appreciation or a compromise between the two). Do CKLSCĐ là tài sản có tính phòng vệ cao nên thông thường các nhà đầu tư cá nhân sẽ được tư vấn phân bổ một phần vốn của họ vào CKLSCĐ và cụ thể hơn là vào chứng khoán Chính phủ, tức là đầu tư vào thị trường chứng khoán Chính phủ. (Because of their high defensive properties, it is normally considered advisable for private investors to have some part of their capital in fxed-interest securities and, more specifcally, in Government securities, i.e. the gilt-edged market).
Lãi/lợi tức của CKLSCĐ (Yeilds on fxed-interest securities)
Có hai loại lãi được sử dụng trong định giá CKLSCĐ, đó là lãi danh nghĩa/lãi theo lãi suất và lãi đáo hạn, và cần lưu ý rằng trừ khi có quy định khác, lãi của CKLSCĐ được yết dưới hình thức lãi gộp, lý do là số gộp thường thông dụng đối với mọi nhà đầu tư, chưa tính đến nghĩa vụ thuế thu nhập từ khoản đầu tư của họ. (There are two yeilds used in the evaluation of fxed-interest securities, namely interest and redemption yeild, and it should be noted that, unless otherwise stated, yeilds are quoted gross, as the gross fgure is common to all investors, regardless of their income tax liability).
Lãi danh nghĩa hay lãi theo lãi suất (lãi hiện hành, lãi lưu động, lại theo giá thị trường) Interest yeilds (or flat, running or current yeilds)
Lãi danh nghĩa gộp (Gross interest yeilds): Đây là số tiền thu nhập thường niên tính gộp mà một nhà đầu tư nhận được tính theo tỷ lệ phần trăm của giá chứng khoán lưu hành; (This express the amout of gross annual income an investor receives as a percentage of the prevailing stock price); tức là số tiền thu nhập tính gộp mà nhà đầu tư có thể thu được từ khoản đầu tư, giả dụ là 100 đô la (in effect the amount of gross income receivable per $100, for example, invested). Nó được tính theo công thức sau (It can be calculated by the following formula):
Lãi danh nghĩa thuần (Net interest yeild): Đây chính là lãi danh nghĩa gộp được điều chỉnh theo một mức thuế suất quy định, tức là khoản tiền thu nhập ròng/thuần mà nhà đầu tư có thể nhận được từ mỗi khoản tiền nhất định được đầu tư, giả dụ là 100 đô la. (This shows the gross interest yeild adjusted for a stated rate of tax, i.e. the amount of net income, after a stated rate of tax, receivable per $100, for example, invested). Nó được tính theo công thức sau (It can be calculated by the following formula):
Lãi đáo hạn (Redemption yeilds)
Đây có lẽ là con số có ý nghĩa hơn, vì nó cho thấy tổng giá trị lợi nhuận thu được hằng năm trong trường hợp chứng khoán đó được nắm giữ đến khi đáo hạn. (These are perhaps the more meaningful, as they express, as an annualised figure, the overall return in prospect if a stock is held to redemption). Lãi đáo hạn được tính theo công thức có tính đến giá trị chiết khấu theo thời gian của lãi vốn (hoặc khoản lỗ nếu giá thị trường cao hơn giá trị đáo hạn) cộng với giá trị hiện hành của khoản thanh toán tiền lãi được trả cho đến khi đáo hạn, giả thiết lãi được trả định kỳ nửa năm một lần và phần tiền lãi vốn (hoặc lỗ) khi đáo hạn dự kiến được nhận định kỳ nửa năm. (They are calculated from a formula which takes into account the discounted value of the future capital gain (or loss if the market price is higher than the redemption value) plus the present value of the interest payments to be paid until redemption, assuming the interest is received semi-annually and the protions of capital gain (or loss) to redemption are notionally received semi-annually). Theo đó, việc tính toán lãi đáo hạn không dễ dàng gì. (As this suggests, it its not possible to calculate redemption yeilds easily). Dĩ nhiên, không thể tính được lãi đáo hạn của các cổ phiếu không hoàn lại/không có ngày đáo hạn. (Obviously, it is not possible to calculate redemption yeilds for irredeemable stocks).
Lãi đáo hạn gộp (Gross redemption yeild): Lãi đáo hạn gộp bao gồm tiền lãi gộp và lãi vốn gộp, tức là tiền lãi trước khi thanh toán mọi nghĩa vụ thuế. (This incorporates the gross interest and gross appreciation, i.e. before all taxes).
Lãi đáo hạn thuần/ròng (Net redemption yeild): Lãi đáo hạn thuần có tính đến mức thuế thu nhập theo quy định tính trên tiền lãi, khi có lãi phát sinh, và thuế lãi vốn khi phát sinh lãi vốn. (This allows for a stated rate of income tax on the interest element and, when applicable, capital gains tax on the appreciation).
Lãi đáo hạn thuần hệ số gộp (Grossed-up net redemption yeild): Trên thực tế, lãi đáo hạn thuần hệ số gộp cho thấy lãi suất kép hàng năm (ví dụ như lãi suất kép từ các khoản đầu tư giống như gửi tiền nhà băng) cần có trong kỳ khi chứng khoán liên quan đáo hạn để có được giá trị tương đương với lãi đáo hạn thuần tính theo thuế suất quy định. (In effect, this shows the compound annual rate of interest (e.g. from deposit type investments) needed over the same period as the stock concerned has to run to redemption to equal a given net redemption yeild at a stated rate of tax).