Trong những năm gần đây, thị trường bất động sản (BĐS) đã có bước phát triển mạnh mẽ và ngày càng chứng tỏ là thị trường quan trọng trong tổng thể các thị trường của nền kinh tế nước ta. Theo thống kê, trong thời gian 10 năm trở lại đây, tổng các khoản thu liên quan đến BĐS chiếm khoảng 10% tổng thu ngân sách nhà nước hàng năm. Tín dụng BĐS thường chiếm xấp xỉ 10% tổng dư nợ tín dụng chung, nhưng dư nợ có tài sản bảo đảm bằng BĐS còn chiếm tỷ trọng lớn hơn nhiều trong tổng dư nợ tín dụng. Thị trường BĐS không những cơ bản đáp ứng được nhu cầu về nhà ở, mà còn tạo dựng cơ sở vật chất, hạ tầng xã hội phục vụ nhu cầu ngày càng tăng của người dân. Tuy vậy, thị trường BĐS vẫn còn phát triển thiếu ổn định, nhiều lúc, nhiều nơi còn không theo quy hoạch và không có kế hoạch, tầm nhìn dài hạn, dẫn đến thị trường lúc nóng, lúc lạnh, ảnh hưởng đến phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
Như chúng ta đã biết, khung pháp lý cho việc hình thành và hoạt động của quỹ đầu tư BĐS ra đời cách đây đã khá lâu (hơn 4 năm)1 , nhưng đến nay, trên thực tế có rất ít quỹ đầu tư BĐS được hình thành và hoạt động2 . Theo quan điểm của cá nhân tôi thì nguyên nhân chính dẫn đến việc doanh nghiệp còn chưa mặn mà với việc thành lập quỹ đầu tư BĐS chủ yếu là do các quy định về quỹ đầu tư BĐS không có nhiều khác biệt so với mô hình một công ty cổ phần đầu tư kinh doanh BĐS, thậm chí còn chặt chẽ hơn về phạm vi hoạt động. Cái mà thị trường cần là quỹ đầu tư BĐS, hay còn gọi là quỹ tín thác BĐS (REIT - Real Estate Investment Trust) với nhiều ưu việt hơn và đang được nhiều nước áp dụng thành công thì chúng ta lại chưa có. Quy định tại Nghị định 60/2015/ NĐ-CP ngày 26/6/2015 của Chính phủ về quỹ đầu tư BĐS cũng đã có một số nội dung gần tương tự như mô hình quỹ REIT theo thông lệ quốc tế, nhưng lại không gọi đúng tên và một số nội dung như thuế, phân chia lợi nhuận… cũng chưa được như mô hình quỹ REIT. Chính vì vậy, chưa có nhiều nhà đầu tư, nhất là những nhà đầu tư nhỏ lẻ, quan tâm đến quỹ đầu tư BĐS.
Theo tôi, nhằm tạo điều kiện để thị trường BĐS có thêm một kênh huy động vốn, thay vì chỉ dựa vào nguồn vốn tín dụng và vốn từ người mua BĐS thì chính phủ cần ban hành một nghị định riêng về loại hình quỹ REIT theo mô hình quỹ REIT chung của thế giới, qua đó không chỉ thu hút sự tham gia của các nhà đầu tư, nhất là các nhà đầu tư nhỏ lẻ ở trong nước, mà cả đối với các nhà đầu tư nước ngoài.
Tôi cho rằng loại hình quỹ REIT rất có triển vọng ở Việt Nam, bởi vì nó phù hợp với các nhà đầu tư nhỏ lẻ, vốn ít nhưng vẫn có nhu cầu đầu tư lâu dài. Mặt khác, đất nước chúng ta đang trong giai đoạn công nghiệp hóa và hiện đại hóa, vì vậy nhu cầu về BĐS, nhất là nhà ở và công trình hạ tầng xã hội tại khu vực đô thị ngày càng tăng cao. Đây chính là thị trường rộng lớn cho quỹ REIT phát triển.